Demanslı bir yakınınız için üzüntü duyarken çocuklarınızın kendilerini ne kadar tedirgin ve şaşkın hissedebileceklerini unutmanız çok kolaydır. Çocuklar değişen koşullarla başa çıkabilmek için net açıklamalara ve bolca rahatlatılmaya ihtiyaç duyarlar. Olaylar ne kadar üzücü olsa da akrabalarının farklı davranışlarının hastalığın bir parçası olduğunu ve onlara yöneltilmediğini bilmek rahatlatıcı olabilir.
Elbette
açıklamalarınızı çocuğunuzun yaşına ve anlayış düzeyine adapte etmeniz
gerekecektir, ancak her zaman mümkün olduğu kadar dürüst olmaya çalışın.
Çocuğunuzun ileride söylediklerinize güvenilmemesi gerektiğini düşünmesi ne
kadar tatsız olsa da gerçekle sizin desteğiniz yardımıyla başa çıkmaktan daha
üzücüdür.
Açıklama yapmak
·
Üzücü
bilgileri kabullenmek her zaman zordur. Çocuklar farklı durumlarda
açıklamalarınızı tekrar etmenize ihtiyaç duyabilirler, dolayısıyla çok sabırlı
olun.
·
Çocukları
soru sormaları için yüreklendirin ve söyleyeceklerini dinleyin, böylece onları
neyin endişelendirdiğini anlayabilirsiniz.
·
Uygun
olduğunda onlara bolca güven verin, onları kucaklayın ve sarılın.
·
Yakınınızın
bir adresi unutması, sözcükleri karıştırması veya yatarken şapka giymesi gibi
pratik örneklerle durumu daha açıkça anlatabilirsiniz.
·
Espiri
yapmaktan korkmayın. Elbette kişinin kendisine değil ama duruma birlikte gülmek
genellikle yardımcı olur.
·
Demanslı
kişinin yapmakta gittikçe zorlandığı kadar hala yapabildiği şeylere de
odaklanın.
Çocukların korkuları
·
Çocuğunuz
sizi daha fazla üzeceğini düşündüğü için size endişelerinden bahsetmekten veya
duygularını göstermekten korkabilir. Nazikçe yüreklendirmeye ihtiyaç
duyabilirler.
·
Küçük
çocuklar yaramazlık yaptıkları veya “kötü şeyler” düşündükleri için hastalıktan
sorumlu olduklarına inanabilirler. Daha büyük çocuklar demansın, yakınlarının
geçmişte yaptığı bir şeyin cezası olduğundan endişelenebilirler. Her iki
durumda da bunların doğru olmadığı konusunda rahatlatılamaya ihtiyaç duyarlar.
·
Çocuklar,
sırf demanslı bir kişiyle akraba olmaları yüzünden kendilerinin ya da başka bir
yakınlarının demansa yakalanmasının muhtemel olmadığı konusunda rahatlatılmaya
ihtiyaç duyacaklardır.
Çocuğunuzu etkileyen değişiklikler
Şunu
unutmamak gerekir ki, bir kişi demansa yakalandığında ailedeki herkes bu
durumdan etkilenir. Çocuklar onların yaşadıkları zorlukları anladığınızı ve
bazı zamanlarda ne kadar huysuz ve düşünceli görünseniz de hala onları
sevdiğinizi bilmek isterler.
Düzenli
olarak çocuğunuzla yarıda kesilmeden konuşabilmek için zaman ayırmaya çalışın.
Küçük çocuklar yakınlarının neden bu kadar garip davrandığının onlara
hatırlatılmasına ihtiyaç duyarlar ve yeni problemler çıktıkça bütün çocuklar
kendi duyguları hakkında konuşmaya ihtiyaç duyabilirler. Tartışmak istedikleri
zorluklar şunlar olabilir:
·
Sevdikleri
kişiye olanlar yüzünden duydukları üzüntü ve kişinin geleceği için
hissettikleri kaygı.
·
Yakınlarının
davranışları yüzünden duydukları korku, can sıkıntısı, rahatsızlık veya utanç
ve belki de böyle hissettikleri için duydukları suçluluk.
·
Kendilerinden
sorumlu olmuş bu kişiye karşı sorumluluk duymaları gerektiğini varsaymaları.
·
İşlerin
eskiden olduğu gibi olmaması veya yakınlarıyla artık iletişim kuramamaları
yüzünden hissettikleri kaybetme duygusu.
·
Diğer
aile üyelerinin stresli olması ve eskisinden çok daha az zamanları olması
yüzünden duyulan kızgınlık.
Duyguların ifade edilmesi
Bütün
çocuklar bu olaylara farklı tepkiler gösterirler ve üzüntülerini farklı
şekillerde gösterirler.
·
İlgi
görme isteği, yaramazlık gibi davranışlar, kabus görme, uyku güçlükleri veya
açıklanamayan acılar ve ağrılar çocuğunuzun durumla ilgili çok kaygı duyduğunu
ve daha fazla rahatlatılmaya ihtiyacı olduğunu gösterebilir.
·
Çocuklar
üzüldüklerinde konsantre olmakta zorlandıkları için okul ödevleri genellikle
kötüye gider. Okuldaki herkesin durumun farkında olması ve bu zorluklara
anlayışlı davranması için çocuğunuzun öğretmeniyle veya sınıf başkanıyla
konuşmak iyi bir fikirdir.
·
Bazı
çocuklar içten içe ne kadar üzgün olsalar da çok neşeli veya ilgisiz
görünürler. Onları susturmak yerine durum hakkında konuşmaları ve duygularını
ifade etmeleri için yüreklendirmeniz gerekebilir.
·
Bazı
çocuklar çok üzgün, ağlamaklı olabilir ve uzun bir süre için çok fazla ilgiye
ihtiyaç duyabilirler. Çok meşgul olsanız bile her gün onlarla olanları konuşmak
için zaman ayırmaya çalışın.
·
Ergenlik
çağındaki çocuklar genellikle kendi içlerine kapanık görünürler ve odalarına
kapanırlar ya da normalden çok daha fazla dışarıda kalırlar. Yaşamlarındaki
diğer değişiklikler ve belirsizlikler yüzünden bu durum karşısında özellikle
zorlanabilirler. Onları sevdiğiniz ve duygularını anladığınız konusunda rahatlatılmaya
ihtiyaç duyacaklardır. Olup biteni sakince konuşmak bazı endişelerinden
sıyrılmalarına yardımcı olabilir.
Çocukların dahil edilmesi
Demanslı
kişinin bakımına ve ilgisini uyandırmaya çocuklarınızı da dahil edecek yollar
bulmaya çalışın. Ancak onlara çok fazla sorumluluk yüklemeyin ve bunların
zamanlarının çoğunu almasına izin vermeyin. Çocuklarınızı normal hayatlarına
devam etmeleri için teşvik etmek çok önemlidir.
·
Kişiyle
kısa zaman için bile birlikte olmalarının ve sevgi ve şefkat göstermelerinin
yapabilecekleri en önemli şey olduğunu vurgulayın.
·
Yakınlarıyla
geçirdikleri zamanın zevkli olmasını sağlamaya çalışın - örneğin birlikte
yürüyüşe çıkmak, oyun oynamak, eşyaları yerleştirmek veya geçmiş olaylardan bir
defter yapmak gibi.
·
Yakınlarınızın
eskiden nasıl olduğu hakkında konuşun ve çocuğunuza fotoğraflar ve hatıralar
gösterin.
·
Hastalık
zamanında bile, geçirilen güzel zamanları hatırlatması için çocuğunuz ve
yakınınızın birlikte fotoğraflarını çekin.
·
Bu
konuda mutlu olduklarından ve durumla başa çıkabileceklerinde emin olmadıktan
sonra çocuğunuzu yalnız başına kısa süre için bile olsa görevlendirmeyin.
·
Çocuğunuzun
onun çabalarını takdir ettiğinizi bildiğinden emin olun.
·
Çocuğunuza,
yakınınızın bunu anlayabilecek ve kendini ifade edebilecek olsa onunla ne kadar
gurur duyacağını anlatın.